[Báo cáo] Rủi ro Quốc gia Zambia (2025): Thiếu Điện & Căng thẳng Chính trị

💡 Executive Summary: Kinh tế Zambia đang gặp khó khăn ngắn hạn với dự báo GDP 2025 bị cắt giảm xuống 5,0% do khủng hoảng năng lượng. Tuy nhiên, lạm phát hạ nhiệt về mức mục tiêu (6-8%) đang mở đường cho Ngân hàng Trung ương (BoZ) nới lỏng tiền tệ. Rủi ro lớn nhất hiện nay là bất ổn chính trị gia tăng trước cuộc tổng tuyển cử 2026 và làn sóng phản đối đầu tư nước ngoài sau sự cố môi trường.

Phân tích bởi: MPR
Cập nhật: 04/12/2025
Nguồn: BMI - Fitch Solutions (12/2025)
GDP Growth (2025)
5.0%
▼ Điều chỉnh giảm
Lạm Phát (Target)
6.0-8.0%
▼ Ổn định
Thâm Hụt Tài Khóa
3.4%
(% GDP - Cải thiện)
Lãi Suất (2027)
12.0%
▼ Nới lỏng dần

1. Triển vọng Kinh tế: Áp lực Năng lượng & Tiền tệ

Động lực tăng trưởng bị kìm hãm bởi hạ tầng nhưng được hỗ trợ bởi chính sách tiền tệ:

  • GDP: Hạ dự báo xuống 5,0% (2025) và 6,2% (2026) do thiếu điện sản xuất.
  • Chính sách Tiền tệ: BoZ bắt đầu chu kỳ cắt giảm lãi suất từ 11/2025, hướng tới mức 12,00% vào Q1/2027 để kích thích kinh tế.
  • Tài khóa: Thâm hụt ngân sách thu hẹp dần (3,4% GDP) nhờ kiểm soát chi tiêu và cải thiện nguồn thu.

2. Điểm nóng Chính trị: Môi trường & Bầu cử

Năm 2025 chứng kiến sự gia tăng đột biến các rủi ro xã hội:

  • Sự cố Sino-Metals (2/2025): Vụ tràn hóa chất độc hại gây phẫn nộ dư luận, làm dấy lên làn sóng chống Trung Quốc và ảnh hưởng đến uy tín của Tổng thống Hichilema tại các vùng mỏ (Copperbelt).
  • Bạo lực Chính trị (11/2025): Căng thẳng leo thang với các cuộc tấn công vào văn phòng đảng đối lập và cả Tổng thống, báo hiệu một kỳ bầu cử 2026 đầy biến động.

3. Triển vọng Dài hạn: Tiềm năng Khai khoáng

Dù ngắn hạn gập ghềnh, triển vọng dài hạn của Zambia vẫn khả quan:

  • Tăng trưởng trung bình: Dự báo đạt 5,9% trong thập kỷ tới.
  • Động lực: Dòng vốn FDI vào khai thác mỏ (đồng, cobalt) và sự tham gia mạnh mẽ hơn của khu vực tư nhân.
  • Rủi ro: Sự thay đổi chính sách đột ngột sau bầu cử có thể làm nản lòng nhà đầu tư nước ngoài.
🚀 MPR GTM ACTION PLAN

Chiến lược Quản trị Rủi ro tại Zambia

Nhà đầu tư cần chuẩn bị kịch bản cho giai đoạn biến động 2025-2026:

  • 1
    Tự chủ Năng lượng: Với tình trạng thiếu điện dai dẳng, các dự án sản xuất/khai thác bắt buộc phải đầu tư hệ thống điện dự phòng (Solar, Máy phát) để đảm bảo vận hành liên tục, không phụ thuộc lưới điện quốc gia.
  • 2
    Quản trị Khủng hoảng ESG: Bài học từ Sino-Metals cho thấy rủi ro môi trường có thể chuyển hóa thành rủi ro chính trị. Doanh nghiệp cần tuân thủ nghiêm ngặt tiêu chuẩn ESG và xây dựng quan hệ tốt với cộng đồng địa phương (CSR) để tránh bị tẩy chay.
  • !
    Bảo hiểm Rủi ro Chính trị: Trước thềm bầu cử 2026, hãy xem xét các gói bảo hiểm rủi ro chính trị (PRI) để bảo vệ tài sản trước nguy cơ bạo loạn hoặc thay đổi chính sách bất lợi.

Bạn cần tư vấn đầu tư vào ngành khai khoáng Châu Phi?

ĐẶT LỊCH TƯ VẤN 1:1 NGAY

📄 XEM CHI TIẾT BÁO CÁO ZAMBIA COUNTRY RISK - 12/2025

MPR Logo MPR - Market and Product Research
Loading... Đang tải dữ liệu...
🎓 MPR'S EXPERT VERDICT

"Zambia là một ví dụ điển hình của thị trường biên (Frontier Market): Tiềm năng lớn nhưng rủi ro cao. Sự cố môi trường của công ty Trung Quốc là lời cảnh tỉnh cho các nhà đầu tư nước ngoài về tầm quan trọng của 'Giấy phép xã hội' (Social License to Operate). Nếu không quản trị tốt quan hệ cộng đồng, mọi nỗ lực đầu tư có thể đổ sông đổ bể chỉ sau một đêm."

— MPR Research Team

Đăng nhận xét